Neuengamme en Bergen-Belsen

Zoals uit vorig hoofdstuk blijkt is oom Leo op 8 september 1944 overgebracht van kamp Amersfoort naar kamp Neuengamme. Helaas breekt nu een tijd aan, waarvan ik tot nu toe erg weinig boven water heb weten te krijgen.
Op de eerder geplaatste lijst van mensen, die op 8 september 1944 vanuit kamp Amersfoort op transport werden gezet richting kamp Neuengamme heb ik gegoogled op deze namen en het valt mij op dat velen in kamp Neuengamme zijn omgekomen of één van de omliggende kampen.

Daarna werd het stil en is er niets meer van oom Leo vernomen.
Nadat mijn vader, Benjamin Burger, in oktober 1945 weer thuiskwam na zijn diensttijd bij het 14e R.I. Zeeland heeft hij een oproep geplaatst. Deze oproep kwam op 26 december 1945 bij een internationaal opsporingsinstituut terecht. Mijn vader gaf daarin op dat de laatst bekende verblijfplaats van oom Leo het Concentratiekamp Neuengamme was. In het digitale archief van Bad Arolsen trof ik dit verzoek aan.

Pas in maart 1946 kwam, na door mijn vader gevraagde informatie, van het Internationale Rode Kruis het droevige bericht dat oom Leo op 20 maart 1945 is omgekomen in kamp Bergen-Belsen.

Kort daarop heeft mijn opa Burger een advertentie in de krant laten plaatsen en heeft er in het korfbalkrantje van de KV Spangen een berichtje gestaan.

Later vond ik in de Krantenbank Zeeland nog een rouwadvertentie:

Mijn vader heeft in zijn leven na de oorlog (ik ben pas in 1952 geboren als jongste zoon) nauwelijks iets verteld over oom Leo. Wel dat hij een mooie zeilbootmodel had gebouwd (deze was ongeveer 40 tot 50 cm lang, had een volle tuigage en compleet met zeilen). Ik weet, dat ik als tienerjongen deze boot nog heb laten varen, net zolang, dat het vocht de romp ging aantasten en de boot uiteindelijk stukging. Achteraf, als ik had geweten wat dit bouwwerk voor mijn vader en als herinnering betekend had, zou ik nooit met deze boot zijn gaan varen en zou ik hem koesteren en duidelijk zichtbaar in de woonkamer tentoonstellen.

Op 16 juli 1946 stuurt ene heer Postma een brief aan pa en ma, waarin hij zijn spijt betuigt, dat hij eigenlijk mede schuldig is aan de dood van oom Leo. Hij was namelijk één van die NSB’ ers, die op die bewuste nacht oom Leo kwamen ‘ophalen’.  (De brief plaats ik later, want de huidige kopie laat zich nog niet uploaden).

Wat mij altijd heeft verbaasd is dat mijn vader het nooit over deze brieven van de NSB’ers heeft gehad en ook niet dat hij ze in zijn bezit had. Pas na het overlijden van mijn vader op 26 februari 2010 kwamen deze pas tevoorschijn.

In september 2010 heb ik, samen met mijn vrouw en mijn broer Adri een bezoek gebracht aan het kamp Bergen-Belsen. Het was indrukwekkend en onbegrijpelijk dat daar zoveel mensen bij elkaar zaten (vooral in de laatste maanden van de oorlog). We troffen de naam van oom Leo in één van de twee herdenkingsboeken, die daar apart neergelegd lagen. In de middag hebben wij informatie gevraagd over eventuele transporten tussen kamp Amersfoort en kamp Bergen-Belsen. Want wij zagen bij de tentoonstelling geen enkele aanwijzing dat er zo’n transport zou hebben plaatsgevonden. De dame achter de balie kon daar geen antwoord op geven en riep er iemand bij. Deze stelde zich voor en vroeg ons om mee te gaan naar de eerste etage van het gebouw in een soort werkkamer. Daar lieten wij de documentatie zien, die wij van oom Leo verzameld hadden. Hij was daar zeer verheugd over en vroeg of hij het mocht kopiëren. Hierin hebben wij toegestemd en een korte tijd later kwam hij met de documenten terug en een CD waarop hij deze documenten had laten branden (die kregen we cadeau). Ook kregen wij de twee herdenkingsboeken als dank gratis mee. Op de vraag of er ooit een transport heeft plaatsgevonden tussen kamp Amersfoort en kamp Bergen-Belsen gaf hij een ontkennend antwoord. Dit betekende, dat oom Leo dus nog in een ander kamp gezeten moest hebben, voordat hij overgebracht werd naar Bergen-Belsen. Zoals eerder gemeld is dus gebleken dat dit kamp Neuengamme was.