Babylonische of Mesopotanische goden

Het gebied, wat nu Irak en Noord-Syrië is, had vroeger een andere naam. De Grieken noemden het Mesopotanië. Het noordelijke deel van Mesopotanië werd Assyrië genoemd en het zuidelijk gedeelte Sumerië. Later werd het Sumerische gedeelte ook wel Babylonië genoemd.
De oudste beschaving in dit gebied was dat van de Sumeriërs, welke zo rond de 4e millennium voor onze jaartelling begon. De meeste hieronder genoemde goden en godinnen stammen al uit het Sumerische Rijk.

Zeven planetaire goden
Het getal zeven was buitengewoon belangrijk in de oude Mesopotamische kosmologie. In de Sumerische religie waren de machtigste en belangrijkste goden in het pantheon de "zeven goden die besluiten": An, Enlil, Enki, Ninhursag , Nanna , Utu en Inanna . Veel grote goden in de Sumerische mythologie werden geassocieerd met specifieke hemellichamen: Inanna werd verondersteld de planeet Venus te zijn , Utu werd verondersteld de zon te zijn, en Nanna was de maan. Latere Mesopotamische volkeren namen deze associaties over en kenden ook hun eigen goden toe aan de klassieke planeten totdat alle zeven hemellichamen die met het blote oog zichtbaar waren, geïdentificeerd waren met grote goden. De moderne zevendaagse week is ontstaan bij de oude Babyloniërs, voor wie elke dag werd geassocieerd met een van de zeven planetaire goden.

Hieronder een overzicht van verschillende goden en godinnen, die in de loop der eeuwen in dit gebied vereerd of gevreesd werden.

Andere grote goden:

NAAM

Assur

Dagan
Dagon

Dumuzid
Tammuz

















Ereshkigal










Geshtinanna




















Gilgamesj

Gula
Nintinugga, Ninkarrak, Meme, Bau, Ninisina

Ishkur
Adad

Ištaran

Nanshe

Ninazu

Ningal
Nikkal

Ningishzida

Ninhursag
Damgalnuna, Ninmah

Ninlil

Ninshubur

Nisaba

GROTE CULTCENTRA

Assur

Mari , Ebla en Ugarit

Bad-tibira en Kuara

Kutha

Nippur, Isin en Uruk

Uruk en een klein dorpje in de buurt van Ur

E-gal-mah-tempel in Isin en andere tempels in Nippur, Borsippa en Assur [137]

Karkara en Assur

Der

Lagas

Eshnunna (later vervangen door de Hurritische stormgod Tishpak

Ur en Harran

Lagas

E-Mah-tempel in Adab

Nippur en Assur

Aanbeden met Inanna als haar sukkal

Lagash , Umma en later Eresh

DETAILS

Ashur is de nationale god van de Assyriërs ,  die werd gesynchroniseerd met Enlil. Hij kan oorspronkelijk een lokale godheid zijn geweest die verbonden was met de stad Assur , maar met de groei van het Assyrische rijk werd zijn cultus geïntroduceerd in het zuiden van Mesopotamië.

Dagan is een West-Semitische graangod die in het hele Nabije Oosten werd aanbeden, ook in Mesopotamië. Volgens een traditie was Dagan de uitvinder van de ploeg. Dagan werd in een vroeg stadium geassimileerd in het Sumerische pantheon als een minder belangrijke begeleidende godheid van Enlil.  Zijn cultus werd uitgebreid gepromoot door de Babylonische koning Hammurabi , die beweerde dat Dagan hem had toegestaan heel Mesopotamië te veroveren. In een Assyrisch gedicht is Dagan een van de rechters van de onderwereld. Hoewel ooit ten onrechte werd aangenomen dat Dagan in kunstwerken verscheen als een in vis geklede figuur, is nu bekend dat dit onjuist is.

Dumuzid, later bekend onder de verdorven vorm Tammuz, is de oude Mesopotamische god van de herders en de primaire gemalin van de godin Inanna. Zijn zus is de godin Geshtinanna . Behalve dat hij de god van de herders was, was Dumuzid ook een agrarische godheid die werd geassocieerd met de groei van planten. Oude volkeren uit het Nabije Oosten associeerden Dumuzid met de lente, toen het land vruchtbaar en overvloedig was, maar tijdens de zomermaanden, toen het land droog en onvruchtbaar was, dacht men dat Dumuzid is dood gegaan". Tijdens de maand Dumuzid, die midden in de zomer viel, rouwden mensen overal in Sumer om zijn dood. Een enorm aantal populaire verhalen verspreid over het Nabije Oosten rond zijn dood.

Ereshkigal is de koningin van de Mesopotamische onderwereld. Ze woonde in een paleis dat bekend staat als Ganzir. In eerdere verhalen is haar echtgenoot Gugalanna , maar in latere mythen is haar echtgenoot de god Nergal . Haar poortwachter was de god Neti en haar sukkal is de god Namtar . In het gedicht Inanna's Descent into the Underworld wordt Ereshkigal beschreven als Inanna's "oudere zus".

Geshtinanna is een landelijke agrarische godin die soms wordt geassocieerd met droominterpretatie . Zij is de zus van Dumuzid, de god van de herders. In één verhaal beschermt ze haar broer wanneer de galla- demonen hem naar de onderwereld komen slepen door hem achtereenvolgens op vier verschillende plaatsen te verbergen. In een andere versie van het verhaal weigert ze de galla te vertellen waar hij zich verstopt, zelfs nadat ze haar hebben gemarteld. De galla nemen Dumuzid uiteindelijk mee nadat hij is verraden door een niet nader genoemde "vriend", maar Inanna besluit dat hij en Geshtinanna om de zes maanden van plaats zullen wisselen, waarbij elk een half jaar in de onderwereld verblijft, terwijl de ander in de onderwereld blijft. Hemel. erwijl ze in de onderwereld is, dient Geshtinanna als de schrijver van Ereshkigal.

De meeste historici zijn het er in het algemeen over eens dat Gilgamesj een historische koning was van de Sumerische stadstaat Uruk , die waarschijnlijk ergens in het begin van de vroege dynastieke periode ( ca. 2900-2350 voor onze jaartelling) regeerde .Het is zeker dat, tijdens de latere Vroege Dynastische Periode, Gilgamesj werd vereerd als een god op verschillende locaties in Sumerië. In de eenentwintigste eeuw voor onze jaartelling adopteerde Utu-hengal , de koning van Uruk, Gilgamesj als zijn beschermgod. De koningen van de Derde Dynastie van Ur waren vooral dol op Gilgamesj en noemden hem hun "goddelijke broer" en "vriend". Gedurende deze periode ontwikkelde zich een groot aantal mythen en legendes rondom hem.  Waarschijnlijk tijdens de Midden-Babylonische periode ( ca. 1600 voj. - ca. 1155 voj), schreef een schrijver genaamd Sîn-lēqi-unninni het Gilgamesj-epos , een episch gedicht geschreven in het Akkadisch over de heroïsche heldendaden van Gilgamesj.De opening van het gedicht beschrijft Gilgamesj als "een derde mens, tweederde goddelijk".

Gula, ook bekend als Nintinugga, Ninkarrak, Meme, Bau en Ninisina, is de Mesopotamische godin van genezing en de goddelijke patrones van artsen en medicijnwerkers. Honden werden als heilig voor haar beschouwd en ze wordt vaak afgebeeld in de kunst met een hond die naast haar zit. Ze is soms de vrouw van Ninurta of Pabilsaĝ , maar wordt soms ook beschreven als getrouwd met de kleine vegetatiegod Abu .

Ishkur, later bekend als Adad, is de Mesopotamische god van storm en regen. Hij werd soms gesyncretiseerd met de Hurritische god Teshub en de Kassite-god Buriash . Zijn vrouw is de godin Shala . Hij is meestal de zoon van An, maar in oudere tradities is hij de zoon van Enlil.

Ištaran is een lokale god van de Sumerische stadstaat Der , die ten oosten van de rivier de Tigris op de grens tussen Mesopotamië en Elam lag. Zijn vrouw is de godin Šarrat-Dēri, wiens naam "Koningin van Der" betekent en zijn sukkal was de slangengod Nirah . Een tekst uit de late vroeg-dynastieke periode roept Ištaran op om een grensgeschil tussen de steden Lagash en Umma op te lossen . In een van zijn inscripties vermeldt koning Gudea van Lagash dat hij een heiligdom voor Ištaran heeft geïnstalleerd in de tempel van Ningirsu in Girsu en beschrijft Ištaran als een god van gerechtigheid. Op kudurrus (grensstenen) wordt Ištaran vaak voorgesteld door een slang, wat Nirah of Ištaran zelf kan zijn. In een ritueel dat verband houdt met de Ekur- tempel in Nippur, is Ištaran een "stervende god" en wordt gelijkgesteld aan Dumuzid . Zijn cultus raakte in verval tijdens de Midden-Babylonische periode, waarna hij niet langer in persoonlijke namen voorkomt

Nanshe is een lokale godin die wordt geassocieerd met de stad Lagash. Zij is de dochter van Enki en de zus van Ningirsu . Ze wordt in verband gebracht met waarzeggerij en de interpretatie van dromen. Ze werd ook verondersteld de armen en verarmden te helpen en te zorgen voor de nauwkeurigheid van gewichten en metingen

Ninazu is de zoon van Ereshkigal en de vader van Ningishzida . Hij is nauw verbonden met de onderwereld. Hij werd voornamelijk aanbeden in Eshnunna tijdens het derde millennium voor de jaartelling, maar hij werd later verdrongen door de Hurritische stormgod Tishpak . Een god genaamd "Ninazu" werd ook aanbeden in Enegi in het zuiden van Sumerië, maar dit kan een andere lokale god met dezelfde naam zijn. Zijn goddelijke beest was de mušḫuššu , een soort draak, die later aan Tishpak en vervolgens aan Marduk werd gegeven

Ningal, later bekend onder de corrupte vorm Nikkal, was de vrouw van Nanna-Suen, de god van de maan, en de moeder van Utu, de god van de zon

Ningishzida is een god die normaal in de onderwereld leeft. Hij is de zoon van Ninazu en zijn naam kan etymologisch afgeleid zijn van een uitdrukking die "Heer van de Goede Boom" betekent. In het Sumerische gedicht, De dood van Gilgamesj , sterft de held Gilgamesj en ontmoet hij Ningishzida, samen met Dumuzid , in de onderwereld. Gudea , de Sumerische koning van de stadstaat Lagash , vereerde Ningishzida als zijn persoonlijke beschermer. In de mythe van Adapa worden Dumuzid en Ningishzida beschreven als het bewaken van de poorten van de hoogste hemel. Ningishzida werd geassocieerd met het sterrenbeeld Hydra .

Ninhursag, ook bekend als Damgalnuna en Ninmah, is de Sumerische moedergodin , die werd geassocieerd met landbouwvruchtbaarheid. Veel van de goden zijn haar nakomelingen, en veel sterfelijke heersers claimden haar ook als hun moeder.  Ze is ook de belangrijkste partner van Enki. In de mythe van Enki en Ninhursaga hebben Enki en Ninhursag seks en baart Ninhursag een dochter, die Enki verkracht, wat resulteert in een reeks dochters, die elk door Enki worden verkracht. Haar belangrijkste tempel was de E-Mah in Adab, maar ze werd ook geassocieerd met de stad Kesh en ze wordt soms de "Bēlet-ilī van Kesh" of "zij van Kesh" genoemd. ". Een van haar belangrijkste symbolen is een goddelijk embleem dat lijkt op de latere Griekse letter omega .


Ninlil was de vrouw van Enlil, de heerser van de goden. Ze was waarschijnlijk een kunstmatig gecreëerde godheid, uitgevonden als een vrouwelijk equivalent van Enlil. Ze werd beschouwd als iemand met macht die op gelijke voet stond met Enlil; in één gedicht verklaart Ninlil: "Zoals Enlil je meester is, ben ik ook je minnares!

Ninshubur is de sukkal , of persoonlijke dienaar, van de godin Inanna. Ze wordt afgeschilderd als "onwrikbaar loyaal" in haar toewijding aan haar minnares. In de Sumerische mythe van Inanna en Enki , redt Ninshubur Inanna van de monsters die Enki stuurt om haar te vangen. In de Sumerische mythe van Inanna's afdaling in de onderwereld smeekt Ninshubur alle goden om hen te overtuigen om Inanna uit de onderwereld te redden. Behalve een bron van grote wijsheid en kennis, was Ninshubur ook een krijgergodin. Zij was de bewaker en boodschapper van de god An . Ze zou voor An hebben gelopen waar hij ook ging, een positie die traditioneel was voorbehouden aan een lijfwacht . In de latere Akkadische mythologie werd Ninshubur gesynchroniseerd met de mannelijke boodschappergod Papsukkal 


Nisaba, ook bekend als Nanibgal, was oorspronkelijk een godin van graan en landbouw, maar vanaf de vroeg-dynastieke periode ontwikkelde ze zich tot een godin van het schrijven, boekhouden en schriftkennis.  Ze was de dochter van Enlil en de zus van Ningirsu. Vroeger was haar man de god Haya , maar in latere tijden werd ze beschouwd als de vrouw van Nabu , de god van de schriftgeleerden.

Kleine goden
Hier nog een overzicht van zogenaamde 'kleine goeden':
Ama-arhus
Ama-arhus is een vruchtbaarheidsgodin die tijdens de Hellenistische periode in Uruk werd vereerd

Amasagnul
Amasagnul is een godin waarvan wordt gedacht dat ze de gemalin was van de boodschappergod Papsukkal .

Amashilama
In de verzameling klaagzangen getiteld In the Desert by the Early Grass , is Amashilama een goddelijke bloedzuiger en de zus van de god Damu , die is gestorven en naar de onderwereld is gegaan. Op verzoek van haar zoon graaft Damu's moeder zijn bloed op en hakt het in stukjes. Ze geeft het gestold bloed aan Amashilama, die het mengt tot een brouwsel van bier, dat Damu moet drinken om weer tot leven te komen. Damu realiseert zich echter dat hij dood is en verklaart dat hij niet in het "gras dat weer voor zijn moeder zal groeien" is, noch in de "wateren die zullen stijgen".  Damu's moeder zegent hem en Amashilama sterft om zich bij hem in de onderwereld te voegen. Ze vertelt hem dat "de dag die voor jou aanbreekt, ook voor mij zal aanbreken; de dag die jij ziet, zal ik ook zien", verwijzend naar het feit dat de dag in de wereld hierboven nacht is in de onderwereld.

Antu
Antu is een godin die werd uitgevonden tijdens de Akkadische periode ( ca. 2334 voj – 2154 voj) als een partner voor Anu. Haar naam is een vrouwelijke versie van Anu's eigen. De Akkadiërs geloofden dat regen melk uit de wolken was, waarvan zij geloofden dat het Antu's borsten waren.  Volgens de Duitse klassieke geleerde Walter Burkert , is de Griekse godin Dione , die in Boek V van de Ilias wordt genoemd als de moeder van Aphrodite , waarschijnlijk een calque voor Antu

Anunītu
Anunītu was een kleine Babylonische godin die werd verondersteld om vrouwen te helpen bij de bevalling . Ze werd later beschouwd als slechts een aspect van Inanna. Uiteindelijk werd dit aspect van Inanna geassocieerd met het sterrenbeeld Vissen .

Asarluhi
Asarluhi was oorspronkelijk een lokale god van het dorp Kuara, dat in de buurt van de stad Eridu lag . Hij werd uiteindelijk beschouwd als een god van magische kennis en men dacht dat hij de zoon was van Enki en Ninhursag. Hij werd later opgenomen als een aspect van Marduk. In de standaard Babylonische magische traditie wordt de naam "Asarluhi" gebruikt als louter een alternatieve naam voor Marduk.

Ashgi
Ashgi is de broer van de godin Lisin.

Ashnan
Ashnan is de godin van het graan. In het Sumerische gedicht The Dispute between Cattle and Grain worden zij en haar zus Lahar door de Anunnaki gecreëerd om hen van voedsel te voorzien. Ze produceren grote hoeveelheden voedsel, maar worden dronken van wijn en beginnen ruzie te maken, dus komen Enki en Enlil tussenbeide en verklaren Ashnan de overwinnaar.

Aruru
Aruru is een moedergodin, mogelijk dezelfde als Ninhursag.

Bel van Babylon
Tijdens het eerste millennium voor onze jaartelling aanbaden de Babyloniërs een godheid onder de titel " Bel ", wat "heer" betekent, die een syncretisatie was van Marduk, Enlil en de stervende god Dumuzid . Bel had alle cultische titels van Enlil en zijn status in de Babylonische religie was grotendeels hetzelfde. Uiteindelijk werd Bel gezien als de god van orde en bestemming. De cultus van Bel is een belangrijk onderdeel van het Joodse verhaal van " Bel en de Draak " vanaf de apocriefe toevoegingen aan Daniël.

Belet-Seri
Belet-Seri is een chtonische godin van de onderwereld waarvan werd gedacht dat ze de namen van de overledenen registreerde toen ze de onderwereld binnengingen.

Birtum
Birtum is een obscure kleine god, de echtgenoot van de godin Nungal .

Stier van de hemel
De Hemelstier is een mythisch beest dat Ishtar van haar vader Anu eist in zowel het Sumerische gedicht Gilgamesj en de Hemelstier als in Tablet VI van het Standaard Akkadische Gilgamesj-epos nadat Gilgamesj haar seksuele avances afwijst. Anu geeft het aan haar en ze laat het los op de wereld, wat massavernietiging veroorzaakt. Gilgamesj en Enkidu doden uiteindelijk de stier. De stier van de hemel wordt geïdentificeerd met het sterrenbeeld Stier en de reden waarom Enkidoe de dij van de stier naar Ishtar in het Gilgamesj-epos slingert nadat hij het heeft verslagen, kan een poging zijn om uit te leggen waarom het sterrenbeeld zijn achterste lijkt te missen kwartalen.

Bunene
Bunene is de sukkal en wagenmenner van de zonnegod Utu. Hij werd aanbeden in Sippar en Uruk tijdens de Oud-Babylonische periode en werd later aanbeden in Assur. Volgens sommige verhalen kan hij de zoon van Utu zijn geweest.

Damu
Damu is een god die de leiding heeft over genezing en geneeskunde. Hij is meestal de zoon van Ninisina en Ningishzida, of is identiek aan Ningishzida zelf. In sommige teksten wordt "Damu" gebruikt als een andere naam voor Dumuzid, maar dit kan een ander woord zijn dat "zoon" betekent. Een andere god genaamd "Damu" werd ook aanbeden in Ebla en Emar , maar dit kan een lokale held zijn, niet dezelfde als de god van genezing. De officiële cultus van Damu stierf ergens na de Oud-Babylonische periode uit.

Dingirma
Dingirma is een moedergodin wiens naam "verheven godheid" betekent. Misschien is ze gewoon een andere naam voor Ninhursag.

Dumu-zi-abzu
Dumu-zi-abzu is een lokale godin die werd aanbeden in het dorp Kinunir, in de buurt van de stadstaat Lagash. Haar naam, die waarschijnlijk "goed kind van de Abzu" betekent, werd soms afgekort tot Dumu-zi , maar ze heeft geen duidelijke connectie met de god Dumuzid .

Emesh
Emesh is een boerengod in het Sumerische gedicht Enlil Chooses the Farmer-God (ETCSL 5.3.3 ), dat beschrijft hoe Enlil, in de hoop "overvloed en welvaart te vestigen", twee goden creëert: Emesh en Enten , respectievelijk een boer en een herder . De twee goden maken ruzie en Emesh claimt de positie van Enten. Ze leggen het geschil voor aan Enlil, die in het voordeel van Enten beslist. De twee goden verheugen zich en verzoenen zich.

Enkimdu
Enkimdu wordt beschreven als de "heer van dijk en kanaal". Hij verschijnt in de mythe van Inanna geeft de voorkeur aan de boer als een rijke boer die concurreert met Dumuzid om Inanna's genegenheid. Hij is de zoon van Enki en is nauw verbonden met Enbilulu . Hij wordt soms geïdentificeerd als een vorm van Ishkur of als een alternatieve naam voor Marduk.

Enmesharra
Enmesharra is een kleine godheid van de onderwereld. Zeven of acht andere minder belangrijke goden zouden zijn nakomelingen zijn. Zijn symbool was de suššuru (een soort duif ). In één bezwering worden Enmesharra en Ninmesharra, zijn vrouwelijke tegenhanger, aangeroepen als voorouders van Enki en als oergoden.

Ennugi
Ennugi is "de kanaalinspecteur van de goden". Hij is de zoon van Enlil of Enmesarra en zijn vrouw is de godin Nanibgal . Hij wordt geassocieerd met de Onderwereld en hij kan Gugalanna zijn , de eerste echtgenoot van Ereshkigal, onder een andere naam.

Enten
Enten is een herdersgod in het Sumerische gedicht Enlil Chooses the Farmer-God (ETCSL 5.3.3 ), dat beschrijft hoe Enlil, in de hoop "overvloed en welvaart te vestigen", twee goden creëert: Emesh en Enten , respectievelijk een boer en een herder . De twee goden maken ruzie en Emesh claimt de positie van Enten. Ze leggen het geschil voor aan Enlil, die in het voordeel van Enten beslist. De twee goden verheugen zich en verzoenen zich.

Enzag
Enzag is een van de vele goden die zijn gecreëerd door de seksuele vereniging van Enki en Ninhursag. Hij wordt beschreven als de "heer van Dilmun". In een andere tekst wordt hij de " Nabu van Dilmun" genoemd.

Erra
Erra is een oorlogszuchtige god die wordt geassocieerd met pest en geweld. Hij is de zoon van de hemelgod An en zijn vrouw is een obscure, minder belangrijke godin genaamd Mami, die anders is dan de moedergodin met dezelfde naam. Al in de Akkadische periode werd Erra al geassocieerd met Nergal en uiteindelijk werd hij gezien als slechts een aspect van hem. De namen werden door elkaar gebruikt.

Erragal
Erragal, ook bekend als Errakal, is een relatief zelden bevestigde godheid die gewoonlijk werd beschouwd als een vorm van Erra, maar de twee goden zijn waarschijnlijk van verschillende oorsprong. Hij wordt in verband gebracht met stormen en de vernietiging die ze veroorzaken. In An = Anum I 316 wordt Erragal vermeld als de echtgenoot van de godin Ninisig en wordt gelijkgesteld aan Nergal. in het Gilgamesj-epos en het Atra-Hasis- epos wordt gezegd dat Errakal "de landvasten verscheurt", waardoor de zondvloed ontstond .

Gareus
Gareus was een god ingevoerd om Uruk tijdens de late oudheid door de Parthen , die een kleine ingebouwde tempel om hem daar in ongeveer 100 na onze jaartelling. Hij was een syncretische godheid, die elementen van Grieks-Romeinse en Babylonische culten combineerde.

Gatumdug
Gatumdug is een godin die wordt geassocieerd met de stadstaat Lagash . Ze werd later gelijkgesteld met Bau .

Gibil
Gibil is de vergoddelijking van vuur. Als zodanig vertegenwoordigt hij vuur in al zijn destructieve en creatieve aspecten. Volgens Jeremy Black en Anthony Green, " vertegenwoordigde hij vuur in al zijn aspecten: als een vernietigende kracht en als de brandende hitte van de Mesopotamische zomer; en als een creatieve kracht, het vuur in de smederij en het vuur in de oven waar stenen worden gebakken, en dus als 'stichter van steden'."  Traditioneel wordt gezegd dat hij de zoon is van An en Shala , maar soms is hij de zoon van Nusku .

Gugalanna
Gugalanna is de eerste echtgenoot van Ereshkigal , de koningin van de onderwereld. Zijn naam betekende waarschijnlijk oorspronkelijk "kanaalinspecteur van An" en hij kan slechts een alternatieve naam zijn voor Ennugi . De zoon van Ereshkigal en Gugalanna is Ninazu . In Inanna's afdaling naar de onderwereld vertelt Inanna de poortwachter Neti dat ze afdaalt naar de onderwereld om de begrafenis bij te wonen van "Gugalanna, de echtgenoot van mijn oudere zus Ereshkigal".

Gunura
Gunura is een godheid met een onzekere status. De godheid wordt in sommige bronnen beschreven als de echtgenoot van de godin Ninsun en de vader van Damu, maar in andere bronnen als de zuster van Damu.

Hahanu
Hahanu is een obscure god met een onzekere functie waarnaar in het voorbijgaan wordt verwezen door verschillende inscripties.

Hanbi
Hanbi is de vader van de demon-god Pazuzu .

Hani
Hani is een kleine Oost-Semitische godheid. Hij is de sukkal van de stormgod Adad.

Haya
Haya is de echtgenoot van de godin Nisaba . Haya was in de eerste plaats een god van schriftgeleerden,  maar hij kan ook in verband zijn gebracht met graan en landbouw. Hij diende ook als portier. In sommige teksten wordt hij geïdentificeerd als de vader van de godin Ninlil . Hij werd vooral aanbeden tijdens de Derde Dynastie van Ur, toen hij tempels had in de steden Umma , Ur en Kuara . In latere tijden had hij een tempel in de stad Assur en misschien had hij er ook een in Nineve . Een god genaamd Haya werd aanbeden in Mari , maar dit kan een andere godheid zijn geweest.

Hayasum
Hayasum is een minder belangrijke god waarnaar in sommige inscripties wordt verwezen, maar wiens functie onbekend is.

Hegir-Nuna
Hegir-Nuna, ook bekend als Gangir, is een van de zeven dochters van Baba

Hendursag
Hendursag was een Sumerische god van de wet. Koning Gudea van Lagash verwijst in één inscriptie naar hem als de "heraut van het land Sumer".

Ig-alima
Ig-alima is de zoon van Bau en Ninĝirsu . 

Ilaba
Ilaba was korte tijd een belangrijke godheid tijdens de Akkadische periode, maar lijkt volledig duister te zijn geweest tijdens alle andere perioden van de Mesopotamische geschiedenis. Hij was nauw verbonden met de koningen van het Akkadische rijk.

Ilabra
Ilabrat is de sukkal , of persoonlijke dienaar, van de god Anu. Hij verschijnt in de mythe van Adapa waarin hij Anu vertelt dat de reden waarom de zuidenwind niet waait is omdat Adapa, de priester van Ea in Eridu , zijn vleugel heeft gebroken.

Imdugud
Imdugud, later bekend als Anzû, is een enorm vogelachtig monster met de kop van een leeuw die zo groot was dat men dacht dat het klapperen van zijn vleugels de oorzaak was van zandstormen en wervelwinden. Imdugud is waarschijnlijk ontstaan als de personificatie van atmosferische mist . In sommige beschrijvingen heeft hij een "snavel als een zaag", wat aangeeft dat hij soms de kop van een vogel had. In de Sumerische mythologie steelt Imdugud de heilige mes (de kleitabletten die alle aspecten van de beschaving vastleggen) van Enki. In de Akkadische mythologie steelt hij de Tablet of Destinies van Enlil. In beide verhalen wordt Imdugud uitgedaagd door Ninurta, die hem verslaat en het gestolen bezit teruggeeft aan de rechtmatige eigenaar. In het Sumerische verhaal van Gilgamesh, Enkidu en de Netherworld , is Imdugud een van de vele wezens die de door Inanna geplante huluppu- boom komen bewonen en wordt verdreven door de held Gilgamesj.

Išḫara
Išḫara is een voornamelijk Semitische godin die voornamelijk werd geassocieerd met liefde, maar die ook een godin van oorlog en uitsterven is , en soms een moedergodin. Ze werd al vroeg gelijkgesteld met Ishtar. Vroeger was haar heilige dier de slang, maar in latere tijden is het de schorpioen. Ze wordt geïdentificeerd met het sterrenbeeld Schorpioen . Een belangrijke godin met dezelfde naam als zij werd ook aanbeden door de Hurriërs in Zuidoost-Anatolië en Noordwest-Syrië als een onderwereldgodin.

Isimud
Isimud, later bekend als Usmû, is de sukkal , of persoonlijke dienaar, van de god Enki. Zijn naam is verwant aan het woord dat "twee gezichten heeft" en hij wordt in de kunst afgebeeld met een gezicht aan weerszijden van zijn hoofd. Hij treedt op als Enki's boodschapper in de mythen van Enki en Ninhursag en Inanna en Enki .

Ishum
Ishum was een populaire, maar niet erg belangrijke god, die vanaf de vroeg-dynastieke periode werd vereerd. In één tekst wordt hij beschreven als de zoon van Shamash en Ninlil. Hij was een over het algemeen welwillende godheid, die diende als nachtwaker en beschermer. Hij kan dezelfde god zijn als de Sumerische Hendursag , omdat van beiden wordt gezegd dat ze de echtgenoot van de godin Ninmug zijn geweest. Hij werd soms geassocieerd met de onderwereld en men geloofde dat hij een kalmerende invloed uitoefende op Erra , de god van woede en geweld.

Kakka
Kakka is een sukkal voor zowel Anu als Anshar die een rol speelt in de tekst van Nergal en Ereshkigal .

Kittu
Kittu is de dochter van Utu en Sherida . Haar naam betekent "Waarheid".

Kus
Kus is een god van herders waarnaar wordt verwezen in de Theogonie van Dunnu .

Lahar
Lahar is een godin van het vee. In het Sumerische gedicht The Dispute between Cattle and Grain worden zij en haar zus Ashnan door de Anunnaki gecreëerd om hen van voedsel te voorzien. Ze produceren grote hoeveelheden voedsel, maar worden dronken van wijn en beginnen ruzie te maken, dus komen Enki en Enlil tussenbeide en verklaren Ashnan de overwinnaar.

Lahmoe
Lahmu is een beschermende en weldadige god wiens naam "Harig" betekent. Hij werd oorspronkelijk geassocieerd met Enki en later met Marduk. Tijdens de Neo-Assyrische periode (911 voj – 609 voj) werden beeldjes van Lahmu, die wordt afgebeeld met lang haar en een lange, gekrulde baard, onder de fundamenten van huizen en tempels geplaatst om te beschermen tegen demonen en pestilentie. Lahmu is nauw verbonden met de kusarikku of "bull-man". In het Babylonische Enûma Eliš zijn Lahmu en zijn gemalin Lahamu een oerpaar. Hun namen zijn afgeleid van dezelfde stam.

Lamashtu
Lamashtu was een godin met het "hoofd van een leeuw, de tanden van een ezel, naakte borsten, een harig lichaam, handen bevlekt (met bloed?), lange vingers en vingernagels, en de voeten van Anzû ." Men geloofde dat ze zich voedde met het bloed van menselijke zuigelingen en werd algemeen beschuldigd als de oorzaak van miskramen en wiegendood . Hoewel Lamashtu traditioneel werd geïdentificeerd als een demon, geeft het feit dat ze in haar eentje kwaad kon veroorzaken zonder de toestemming van andere goden een sterke aanwijzing dat ze werd gezien als een godin op zich. Mesopotamische volkeren beschermden tegen haar met behulp van amuletten en talismannen. Men geloofde dat ze in haar boot op de rivier van de Onderwereld reed en ze werd geassocieerd met ezels. Ze werd verondersteld de dochter van An te zijn.

Lisin
Lisin en haar broer Ashgi werden aanbeden in Adab en Kesh. Haar man was de god Ninsikila. In de Sumerische tijd werd Lisin gezien als een moedergodin. Ze wordt geïdentificeerd met de ster α Scorpionis . Later werd Ninsikila per ongeluk verkeerd vertaald als de naam van een godin en Lisin werd dienovereenkomstig als een god behandeld.

Lugalbanda
Lugalbanda was een vroege legendarische koning van de Sumerische stadstaat Uruk, die later tot een god werd verklaard. Hij is de echtgenoot van de godin Ninsun en de vader van de sterfelijke held Gilgamesj . Hij wordt genoemd als een god naast Ninsun in een lijst van goden al in de vroege dynastieke periode. Een kort fragment van een mythe over hem uit dezelfde periode is ook bewaard gebleven. Tijdens de derde dynastie van Ur brachten alle koningen offers aan Lugalbanda als een god in de heilige stad Nippur . Twee epische gedichten over Lugalbanda beschrijven hem met succes alleen gevaarlijke bergen oversteken, hoewel hij wordt gehinderd door een ernstige ziekte. De Sumerische koningslijst maakt van hem een herder, die 1200 jaar regeerde. Hij heeft een nauwe relatie met de godin Inanna.

Lugal-irra en Meslamta-ea
Lugal-irra en Meslamta-ea zijn een reeks tweelinggoden die werden aanbeden in het dorp Kisiga, gelegen in het noorden van Babylonië . Ze werden beschouwd als bewakers van deuropeningen en ze kunnen oorspronkelijk zijn voorgesteld als een tweeling die de poorten van de Onderwereld bewaakt, die de doden in stukken hakten terwijl ze door de poorten gingen. Tijdens de Neo-Assyrische periode werden kleine afbeeldingen van hen begraven bij ingangen, met Lugal-irra altijd aan de linkerkant en Meslamta-ea altijd aan de rechterkant. Ze zijn identiek en worden afgebeeld met gehoornde mutsen en elk met een bijl en een knots. Ze worden geïdentificeerd met het sterrenbeeld Tweelingen , dat naar hen is vernoemd.

Lulal
Lulal is een god die nauw verbonden is met Inanna, maar hun relatie is onduidelijk en dubbelzinnig. Hij verschijnt in Inanna's Descent into the Underworld . Hij schijnt in de eerste plaats een krijger-god te zijn geweest, maar hij werd ook geassocieerd met gedomesticeerde dieren.

Mami of Mama
Mami of Mama is een moedergodin wiens naam "moeder" betekent. Ze kan dezelfde godin zijn als Ninhursag.

Mandanu
Mandanu is een god van goddelijk oordeel die werd aanbeden tijdens de Nieuw-Babylonische periode.

Martu
Martu, later bekend als Amurru, is een god die steden vernietigt en "als een storm over het land raast". Hij is de personificatie van de nomaden die in het midden van het derde millennium voor onze jaartelling aan de randen van de Mesopotamische wereld begonnen te verschijnen, aanvankelijk vanuit het westen, maar later ook vanuit het oosten. Een mythe beschrijft hoe de dochter van de god Numušda erop staat met Martu te trouwen, ondanks zijn onaantrekkelijke gewoonten. In de Oud-Babylonische en Kassite-kunst wordt Amurru afgebeeld als een god, gekleed in lange gewaden en met een kromzwaard of een herdersstaf .

Misharu
Misharu is de zoon van Utu en Sherida . Zijn naam betekent "gerechtigheid".

Nanaya
Nanaya was oorspronkelijk een godin van lust en seksualiteit die veel van haar aspecten met Inanna deelde. Tijdens de Oud-Babylonische periode werden zij en Inanna, evenals haar dochter Kanisura , aanbeden als een drie-eenheid van godinnen in Uruk en later in Kish. In latere tijden werd Nanaya volledig geassimileerd in Inanna en haar naam werd slechts een van Inanna's vele cultische scheldwoorden.

Neti
Neti is de poortwachter van de onderwereld. In het verhaal van Inanna's afdaling naar de onderwereld leidt hij Inanna door de zeven poorten van de onderwereld, bij elke poort een van haar kleren verwijderend, zodat wanneer ze voor Ereshkigal komt, ze naakt en symbolisch is machteloos.

Ningikuga
Ningikuga is een godin van riet en moerassen. Haar naam betekent "Dame van het Zuivere Riet". Zij is de dochter van Anu en Nammu en een van de vele echtgenotes van Enki.

Nin-ima
Nin-imma is de goddelijke personificatie van vrouwelijke genitaliën. Haar naam betekent letterlijk "vrouwelijke vrouwelijke geslachtsdelen". Ze verschijnt in een versie van de mythe van Enki en Ninsikila waarin ze de dochter is van Enki en Ninkurra . Enki verkracht haar en laat haar Uttu baren , de godin van weven en vegetatie.

Nindara
Nindara is een minder belangrijke god die soms werd beschouwd als de gemalin van de godin Nanshe .

Ningilin
Ningilin is een godheid die werd geassocieerd met mangoesten, die veel voorkomen in het zuiden van Mesopotamië, die in een vroeg stadium werd samengevoegd met Ningirima , een god van magie die werd aangeroepen voor bescherming tegen slangen. Ze is waarschijnlijk een godin, maar kan soms als een god worden beschouwd. Ze was zo nauw verbonden met mangoesten dat het Akkadische woord voor "mangoest" later werd geschreven met het Sumerische symbool voor haar naam. Volgens een Babylonisch populair gezegde, toen een muis van een mangoest in een slangenhol vluchtte, kondigde hij aan: "Ik breng je de groeten van de slangenbezweerder!" Een wezen dat lijkt op een mangoest komt ook voor in de Oud-Babylonische glyptische kunst, maar de betekenis ervan is niet bekend.

Ningirima
Ningirama was een godheid geassocieerd met magie die werd aangeroepen voor bescherming tegen slangen. Hij of zij werd in een vroeg stadium samengevoegd met Ningilin , de godheid van mangoesten.

Ninkasi
Ninkasi is de oude Sumerische beschermgodin van het bier.

Ninkura
Ninkurra is de dochter van Enki en Ninsar . Na seks te hebben gehad met haar vader Enki, beviel Ninkurra van Uttu , de godin van het weven en planten.

Ninjain
Ninmena is een Sumerische moedergodin wiens naam "Vrouwe van de Kroon" betekent. Ze is misschien gewoon een andere naam voor Ninhursag.

Ninmug
Ninmug is de vrouw van de god Ishum of de god Hendursag , die mogelijk dezelfde godheid is.

Ninnisig
Ninnisig is de vrouw van Erragal.

Ninsar
Ninsar is de dochter van Enki en Ninhursag. Na seks te hebben gehad met haar vader Enki, beviel Ninsar van Ninkurra .

Ninsianna
Ninsianna is de Sumerische godheid van de planeet Venus . Ze was oorspronkelijk een godin, maar werd later soms als een god beschouwd. Ze wordt in één tekst beschreven als de "heilige fakkel die de hemel vult" en werd vaak geassocieerd met haruspicy . Haar aanbidding wordt voor het eerst bevestigd tijdens de derde dynastie van Ur en ze bleef vereerd tot de Seleucidische periode (312 voj) Vooral in latere teksten wordt ze vaak ondergebracht als een aspect van Inanna-Ishtar. 

Ninsikila
Ninsikila is de echtgenoot van de godin Lisin . Later werd zijn naam verkeerd vertaald als de naam van een godin en werd hij als vrouwelijk beschouwd.

Ninsun
Ninsun is de goddelijke gemalin van Lugalbanda , de vergoddelijkte koning van Uruk, en de moeder van de held Gilgamesj .

Nintu
Nintu is een Sumerische moedergodin die wordt geassocieerd met de bevalling. Haar naam betekent letterlijk "Dame van Geboorte". Ze is misschien gewoon een aspect van Ninhursag.

Nirah
Nirah is de sukkal , of persoonlijke dienaar, van de god Ištaran . Hij werd geïdentificeerd met slangen en kan verschijnen in de vorm van een slang op kudurrus .

Numushda
Numushda is een god die werd geassocieerd met de stad Kazallu. Zijn aanbidding wordt bevestigd uit de vroeg-dynastieke periode, maar zijn cultus lijkt te zijn opgehouden aan het einde van de oud-Babylonische periode.  Men geloofde dat hij de zoon was van de maangod Nanna en mogelijk werd beschouwd als een stormgod. In de mythe van Het huwelijk van Martu staat Numushda's naamloze dochter erop te trouwen met de nomadische woestijngod Martu , ondanks zijn onaantrekkelijke levensstijl.

Nungal
Nungal, ook bekend als Manungal, was de dochter van Ereshkigal. Haar man was de god Birtum. Later werd ze gezien als een aspect van Nintinugga.

Nusku
Nusku is de god van vuur en licht. Hij was de zoon en minister van Enlil. De god Gibil wordt soms beschreven als zijn zoon. Het belangrijkste symbool van Nusku was een verlichte olielamp . Hij was lid van een groep godheden die tijdens de Neo-Assyrische periode in Harran werden aanbeden door de overwegend Oud-Aramees sprekende bevolking daar.

Pabilshag
Pabilshag is een god wiens aanbidding wordt bevestigd vanaf de vroege dynastieke periode. Men geloofde dat hij de zoon was van Enlil en de echtgenoot van Ninisina , de beschermgodin van Isin. In sommige teksten wordt hij geïdentificeerd met Ninurta of Ningirsu. Een Sumerisch gedicht beschrijft de reis van Pabilshag naar Nippur. Pabilshag werd verondersteld het sterrenbeeld Boogschutter te zijn .

Pazuzu
Pazuzu is een demonische god die goed bekend was bij de Babyloniërs en Assyriërs gedurende het eerste millennium voor de jaartelling. Hij wordt afgebeeld met "een nogal hondengezicht met abnormaal uitpuilende ogen, een geschubd lichaam, een penis met een slangenkop, de klauwen van een vogel en meestal vleugels." Men geloofde dat hij de zoon was van de god Hanbi . Hij was een weldadige entiteit die beschermde tegen wind die pestilentie veroorzaakte en men dacht dat hij Lamashtu terug naar de onderwereld kon dwingen . Amuletten met zijn beeltenis werden in woningen geplaatst om baby's tegen Lamashtu te beschermen en zwangere vrouwen droegen vaak amuletten met zijn hoofd erop als bescherming tegen haar. Ironisch genoeg verschijnt Pazuzu in The Exorcist- films als de demon die het kleine meisje bezit.

Šarrat-Dēri
Šarrat-Dēri is de vrouw van Ištaran , de lokale god van de Sumerische stadstaat Der. Haar naam betekent "Koningin van Der".

Shara
Shara was een lokale godheid geassocieerd met de stad Umma, waar zijn belangrijkste tempel de E-mah was. Een fragment van een stenen schaal waarop zijn naam is gegraveerd, ontdekt op de vuilnisbelt in Tell Agrab , ten noordoosten van Babylon, geeft aan dat hij daar mogelijk ook werd aanbeden. Hij was ook een krijgergod en wordt een "held van An" genoemd. In de Babylonische mythe van Anzû is Shara een van de krijgersgoden die wordt gevraagd om de Tablet of Destinies terug te halen , maar weigert. In Inanna's afdaling naar de onderwereld is Shara een van de drie goden die haar komen begroeten bij haar terugkeer. In de mythe van Lugalbanda en in een enkele gebouwinscriptie uit de derde dynastie van Ur, wordt Shara beschreven als Inanna's "zoon", een traditie die lijnrecht ingaat tegen de gebruikelijke uitbeelding van Inanna als jeugdig en zonder nakomelingen .

Sherida
Sherida, later bekend als Aya, was de godin van het licht en de vrouw van de zonnegod Utu. Ze was nauw verbonden met seksualiteit en vruchtbaarheid. Ze was vooral populair tijdens de Oud-Babylonische periode en de Nieuw-Babylonische periode (626 voj – 539 voj).

Shullat
Shullat was een dienaar van de zonnegod Shamash . Zijn functie als dienaar was in de hoedanigheid van persoonlijke veiligheid van de grotere god Adad , zoals beschreven en getoond op tablet 11, regels 98-100 van het Gilgamesj-epos (samen met Ḫanish die in die hoedanigheid een dubbele functie vervulde).

Sjoel-pa-e
Shul-pa-e's naam betekent "jeugdige schittering", maar hij werd niet voorgesteld als een jeugdige god. Volgens één traditie was hij de gemalin van Ninhursag, een traditie die in tegenspraak is met de gebruikelijke weergave van Enki als de gemalin van Ninhursag. In een Sumerisch gedicht worden offers gebracht aan Shul-pa-e in de onderwereld en in latere mythologie was hij een van de demonen van de onderwereld.

Sjoel-utula
Shul-utula was een beschermgod die alleen bekend stond als de persoonlijke godheid van Entemena , koning van de stad Eninnu .

Sirtur
Sirtur was een godin van schapen bekend van inscripties en passerende commentaren in teksten. Ze werd uiteindelijk gesyncretiseerd met de godin, Ninsun. In sommige teksten wordt ze beschreven als de moeder van Dumuzid.

Sul-šagana
Šul-šagana is de zoon van Bau en Ninĝirsu

Siduri
Siduri is een wijze godin die aan de rand van de wereld een bierhuis hield. In de eerdere Oud-Babylonische versies van het Gilgamesj-epos probeert ze Gilgamesj af te houden van zijn zoektocht naar onsterfelijkheid, in plaats daarvan spoort ze hem aan tevreden te zijn met de eenvoudige geneugten van het leven. Haar naam betekent "Ze is mijn Rampart".

Silili
Silili is een obscure godin die blijkbaar de moeder van alle paarden was. Ze wordt slechts één keer bevestigd in het Gilgamesj-epos .

Sumugan
Sumugan is een obscure "god van de vlakte", waarnaar kort wordt verwezen in het Sumerische gedicht The Dispute between Cattle and Grain .

Tasjmetu
In de Assyrische mythologie is Tashmetu de goddelijke gemalin van Nabu , de god van schriftgeleerden en wijsheid; in de Babylonische mythologie wordt deze rol in plaats daarvan toegewezen aan de godin Nanaya . Tashmetu wordt geassocieerd met wijsheid en seksuele aantrekkelijkheid, een eigenschap die ze deelt met Inanna en Nanaya. Een poëtische compositie uit de bibliotheek van Ashurbanipal beschrijft hoe in één ritueel de beelden van Nabu en Tashmetu zouden worden samengebracht voor een "huwelijksceremonie". Een bestaande brief beschrijft hoe Tashmetu en Nabu na hun huwelijk zes dagen en zeven nachten in de slaapkamer verbleven, gedurende welke tijd ze een uitgebreid feestmaal kregen.  Tashmetu wordt relatief laat getuigd en wordt niet genoemd in teksten vóór de Oud-Babylonische periode.

Uraš
Uraš is de vroegste getuige van Anu; ze wordt beschreven in Sumerische teksten uit het derde millennium voor Christus. Haar rol als gemalin van Anu werd later toegeschreven aan Ki , de personificatie van de aarde.

Uttu
Uttu is de Sumerische godin van het weven. Hetzelfde spijkerschriftsymbool dat werd gebruikt om haar naam te schrijven, werd ook gebruikt om het Sumerische woord voor " spin " te schrijven, wat aangeeft dat Uttu waarschijnlijk werd gezien als een spin die een web spint. Ze verschijnt voornamelijk in de mythe van Enki en Ninsikila , waarin ze zich verzet tegen de seksuele avances van haar vader Enki door zich in haar web te verschansen , maar hij overtuigt haar om hem binnen te laten met een geschenk van verse producten en de belofte dat hij met haar zal trouwen.  Enki bedwelmt haar vervolgens met bier en verkracht haar. Ze wordt gered door Enki's vrouw Ninhursag, die Enki's sperma uit haar vagina verwijdert en in de grond plant, wat resulteert in de groei van acht nieuwe planten, die Enki later opeet.

Zababa
Zababa is een lokale god die wordt geassocieerd met de stad Kish, in de buurt van Babylon. Volgens de plaatselijke traditie was hij de echtgenoot van de krijger-godin Inanna, die een zeer belangrijke godheid was in die stad. De vroegste verklaring van Zababa komt uit de vroege dynastieke periode. Zababa was een oorlogsgod en hij werd gesyncretiseerd met de god Ninurta, die ook bekend stond als Ningirsu. In een lijst van goden wordt hij "Marduk van de strijd" genoemd. Zijn voornaamste symbool was een staf met de kop van een adelaar.

Buitenlandse goden in Mesopotamië

Astarte
Astarte is een West-Semitische godin van de oorlogvoering, wiens naam verwant is aan die van de Oost-Semitische godin Ishtar. Zij en Ishtar hadden veel eigenschappen gemeen, maar Astarte was nauwer geassocieerd met oorlogvoering, terwijl Ishtar nauwer werd geassocieerd met liefde en seksualiteit. De twee godinnen werden uiteindelijk gesyncretiseerd.

Atargatis
Atargatis is een Syrische godin die in de eerste eeuwen na Christus werd aanbeden. Haar belangrijkste cultuscentrum was haar tempel in de stad Hierapolis , die een joodse rabbijn later vermeldde als een van de vijf belangrijkste heidense tempels in het Nabije Oosten. Haar cultus was blijkbaar zeer invloedrijk tijdens de Romeinse periode , maar de enige bron die de rituelen die met haar verbonden zijn in detail beschrijft, is het satirische essay Over de Syrische godin , geschreven in de tweede eeuw na Christus door de Hellenized Syrische Lucian . De verhandeling van Lucian is in de eerste plaats een satire die de spot drijft met het willekeurige culturele onderscheid tussen "Grieken" en "Assyriërs" door de nadruk te leggen op de manier waarop Syriërs de Griekse gebruiken hebben overgenomen en daardoor in feite zelf "Grieken" zijn geworden. Geleerden betwisten daarom of de verhandeling een nauwkeurige beschrijving is van Syrische culturele praktijken en er is heel weinig bekend over Hierapolis, behalve wat is vastgelegd in On the Syrian Goddess zelf.

Aglibol
Aglibol is de Palmyreense god van de maan. Hij werd aanbeden naast Malakbel , de god van de zon.

Baalshamin
Baalshamin is een van oorsprong Kanaänitische godheid wiens cultus zich over een groot deel van Syrië verspreidde. Hij is de god van vruchtbare grond en heldere luchten. Zijn naam betekent "Heer van de hemel" en men dacht dat de hemelen van hem waren. Hij was een oppergod van weer en regen.

Bel van Palmyra
Een god met de titel "Bel", die verschilt van de Babylonische god met dezelfde titel, werd aan het eind van het eerste millennium voor Christus aanbeden als de oppergod van het Pantheon van Palmyrene in Syrië. Hij wordt voor het eerst geattesteerd onder de naam Bol , maar nadat de Babylonische cultus van Marduk-Bel rond 213 voor Christus in Palmyra werd geïntroduceerd, werd hij omgedoopt tot "Bel".

Bes
Bes is een Egyptische god van spel en recreatie. Hij werd voorgesteld als een "full-face, boogbenige dwerg met een oversized hoofd, bril ogen, uitstekende tong, borstelige staart en meestal een grote gevederde kroon als hoofdtooi." Voorstellingen van een bijna identieke dwerggod werden in het eerste millennium voor Christus wijdverbreid in het Nabije Oosten en komen veel voor in Syrië, Palestina en Arabië. De naam van deze god in het Assyrische en Babylonische kan Pessû zijn geweest. Bes schijnt de enige Egyptische god te zijn geweest die in heel Mesopotamië algemeen werd aanbeden.

Hamban
Hamban, later bekend als Napirisha, is de Elamitische god van de lucht. Zijn naam betekent "Grote God".

Hutran
Hutran is een Elamitische god waarvan werd aangenomen dat hij de zoon was van Kiririsha en Napirisha .

Insushinak
Inshushinak is een Elamitisch god was oorspronkelijk de beschermheilige god van de stad Susa , maar later werd een belangrijke onderwereld godheid.

Inzak
De Sumeriërs beschouwden Inzak als de oppergod van het Dilmunite-pantheon, maar de Dilmunieten zelf beschouwden hem als een god van Agaru , een land in het oosten van Arabië. Zijn belangrijkste cultuscentrum was op Failaka Island , waar een tempel aan hem was gewijd. Tijdens de Neo-Babylonische periode werd Inzak geïdentificeerd met Nabu.

Lagamal en Ishmekerab
Lagamal en Ishmekerab zijn twee Elamitische godinnen waarvan werd aangenomen dat ze als rechters van de doden in de onderwereld dienden.

Malakbel
Malakbel is de Palmyreense god van de zon. Hij werd aanbeden naast Aglibol , de god van de maan.

Meskilak
Meskilak is de beschermgodin van de stad Dilmun. Ze kan gezien zijn als de vrouw of moeder van Inzak . De Sumeriërs schijnen haar te hebben geïdentificeerd met Ninhursag. Ze wordt soms Nin-Dilmun genoemd, wat "Dame van Dilmun" betekent.

Muati
Muati is een obscure Dilmunite-god waarnaar in sommige Sumerische teksten wordt verwezen. Hij werd later gesyncretiseerd met Nabu.

Nahhunte
Nahhunte is de Elamitische god van de zon en gerechtigheid.

Napir
Napir is de Elamitische god van de maan.

Pienenkir
Pienenkir, later bekend als Kiririsha, is een moedergodin, die werd aanbeden door de Elamieten. Haar naam betekent "Grote Godin".

Lahamun
Lahamun is een Dilmunite-godin die in Mesopotamische teksten wordt beschreven als de " Ṣarpānītu van Dilmun".

Manzat
Manzât is de vrouw van de Elamitische god Simut .

Ruhurater, Kilahšupir en Tirutir
Ruhurater, Kilahšupir en Tirutir zijn een groep lokale, Elamitische goden.

Siyâšum, Narunte en Niarzina
Siyâšum, Narunte en Niarzina zijn de drie zussen van de Elamitische godin Kiririsha .

Simut
Simut is een Elamitische god die als heraut dient.

Yahweh
El , Elohim , El Shaddai , Yah
Jahweh was de nationale god van de Israëlieten , die oorspronkelijk in de Levantijnse koninkrijken van Israël en Juda leefden . In 586 v.Chr. veroverde de Neo-Babylonische koning Nebukadnezar Jeruzalem , verwoestte de Tempel van Salomo en deporteerde de elite leden van de Judahitische samenleving naar Babylon in een gebeurtenis die bekend staat als de " Babylonische ballingschap ". Moderne geleerden zijn het er in het algemeen over eens dat een groot deel van de Deuteronomistische geschiedenis waarschijnlijk is bewerkt en geredigeerd door Judahitische priesters die tijdens de ballingschap in Babylon woonden. De werken van Tweede Jesaja , ook geschreven in Babylon, vertegenwoordigen de eerste ondubbelzinnige verklaring van Juda van het niet-bestaan van buitenlandse goden en de proclamatie van Jahweh als de enige, allerhoogste God .  Een groot deel van de Thora is waarschijnlijk geschreven en samengesteld na de ballingschap, toen de Joden door de Perzen mochten terugkeren naar hun vaderland.

Yarhibol
Yarhibol was oorspronkelijk de Palmyreense god van gerechtigheid en moraliteit, maar hij werd uiteindelijk ook beschouwd als de god van de zon, vanwege syncretisme met de Babylonische zonnegod Shamash.