BEN IK HUMANIST?
Ik geloof in de mens, in mijn eigen kunnen en verantwoordelijkheid, maar in mijn ogen gebeuren er ook dingen die niet wetenschappelijk te verklaren zijn. Past humanisme dan toch bij mij?
Iedereen die waarden als zelfbeschikking, gelijkwaardigheid, verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, solidariteit, redelijkheid en rechtvaardigheid uit de grond van zijn hart erkent, kan zich humanist noemen.
Twijfelen en van mening verschillen is kenmerkend voor humanisme. Niet om het gevoel van onzekerheid dat daarmee gepaard gaat, maar omdat het ruimte geeft aan het besef dat wat vandaag zeker is, morgen weer veranderd kan zijn. Veel vragen in het leven krijgen geen vaststaand antwoord, maar slechts een reactie die op dit moment, met de ervaringen tot op heden, in de situatie waarin iemand zich momenteel bevindt, de meest juiste lijkt.
Verschillende opvattingen onder humanisten
Onder humanisten leven verschillende opvattingen. Sommigen zien humanisme vooral als atheïstische beweging, die zich afzet tegen elke vorm van godsdienst. Een boven ons staande almachtige is een verzinsel van mensen die in dat sprookje willen geloven. Humanisten moeten zich inzetten om dat aan de wereld duidelijk te maken.
Andere humanisten zetten zich niet zozeer af tegen godsdienst, maar beschouwen humanisme als een levensbeschouwing naast overige religieuze overtuigingen, met eigen rituelen en bijeenkomsten. Deze humanisten erkennen ieders recht er eigen opvattingen op na te houden. Men respecteert dat mensen inspiratie kunnen vinden in een godsdienst, maar voelt zichzelf door een wereldse visie aangesproken. Zulke humanisten vinden dat men op zijn minst kennis moet nemen van andere opvattingen en zien dit als een verrijking van de eigen geest. Dialoog - een open gesprek - tussen humanisten en andersdenkenden staat bij hen voorop.
Niet alleen wat betreft religie verschillen humanisten onderling van mening. Ook de vraag of een humanistische organisatie (partij-)politieke uitspraken mag of kan doen, is veelbesproken. En euthanasie lijkt door iedere humanist geaccepteerd, maar de beschikbaarheid van een medicijn voor zelfdoding en de voorwaarden waaronder dat verstrekt moet worden, zeker niet.
Checklist
Hoewel humanisten over allerlei onderwerpen verschillend kunnen denken, is er wel een globale lijn in hun gedachtegoed te ontdekken.